İşten ayrılan her çalışanın karşılaştığı en kritik belgelerden biri: İbraname. Peki ibraname ne demektir, hukuki olarak ne ifade eder ve imzalanmadan önce nelere dikkat edilmelidir? Bu yazımızda hem çalışanlar hem de işverenler için tüm detayları örnek bir metinle anlatıyoruz.
İbraname, iş sözleşmesi sona eren çalışanın, işverenden herhangi bir alacak talebi kalmadığını yazılı olarak beyan ettiği belgedir.
📌 Basitçe söylemek gerekirse: “Tüm haklarımı aldım, artık bir talebim yok.” anlamına gelir.
Evet, ancak bazı şartlar sağlanmadan imzalanan ibranameler geçersiz sayılabilir. Türk Borçlar Kanunu’na göre:
İşte örnek bir ibraname metni üzerinden içeriğini değerlendirelim:
İşçi, çalıştığı sürede kazandığı tüm ücret, fazla mesai, ikramiye gibi ödemeleri aldığını beyan eder.
Kullanılmış ya da ücret olarak ödenmiş tüm izin haklarının kalmadığı belirtilir.
Emeklilik, istifa veya haklı fesih sonrası ödenen tazminatlar yer alır.
Tüm alacakların ayrıntılı olarak listelenmesi gerekir. (örnek: fazla mesai x TL, kıdem tazminatı x TL, vs.)
İbranamenin hiçbir baskı altında kalmadan imzalandığı açıkça belirtilmelidir.
İşveren, işten çıkış gününde ibraname imzalatmak isteyebilir. Ancak bu, kanunen geçerli olmayabilir.
İçinde “her türlü alacağımı aldım” gibi genel ifadeler varsa, hak kaybına yol açabilir.
Özellikle kıdem, ihbar veya fazla mesai gibi kalemlerde kuşku varsa, bir avukata danışmak büyük avantaj sağlar.
Aşağıda örnek bir ibraname metni yer almaktadır. Bu örnek metin genel bir taslak niteliğindedir ve her duruma uygun olmayabilir:
İBRANAME (II)
.. / .. / … tarihinde çalışmaya başladığım, … adresinde kurulu … ünvanlı işyerinden, hizmet akdimi .. / .. / … tarihinde emekliye ayrılmam nedeniyle sonlandırdım.
1. Çalıştığım süre boyunca hak kazandığım tüm ücretlerimi işverenden aldım. İşverenden ücret alacağım bulunmamaktadır.
2. İşverenin ve vekilinin talebi halinde yapmış olduğum fazla mesailer karşılığı hak kazandığım fazla mesai ücretlerimi aldım. Ücretini almadığım fazla mesailerim bulunmamaktadır.
3. İşveren veya vekilinin talebi halinde yapmış olduğum hafta tatili, ulusal Bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalarımın karşılığı olan ilave ücretlerimi aldım. Çalıştığım halde ücretini almadığım hafta tatili, Ulusal Bayram ve genel tatil günleri ücretleri bulunmamaktadır.
4. Çalıştığım süre boyunca işyerinde uygulanmış olan sosyal yardımlardan almadığım hiçbir hakkım bulunmamaktadır. Bu kapsamda ikramiyemi, para ile ifade edilen tüm haklarımı aldım.
5. Çalıştığım süre boyunca hak kazandığım ücretimi, fazla çalışmalar karşılığı olan ücretimi, genel tatil günlerindeki çalışmalarım nedeniyle ilave ücretimi ve kısaca tüm istihkaklarımı ve haklarımı almış olduğumdan ve işverenden bu nedenle hiçbir hak ve menfaat alacağım olmadığından, imzalamam gerektiği halde imzalamamış bulunduğum ücret bordrosu, makbuz, istihkak pusulası vs. gibi belgeleri bu ibraname ile imzalamış olduğumun kabul edilmesi gerektiğini beyan ve kabul ederim.
6. Hak kazandığım yıllık ücretli izin haklarımı yasaya ve bu konudaki ilgili mevzuata uygun olarak kullandım. Hak kazandığım halde kullanmadığım yıllık ücretli izin hakkım bulunmamaktadır.
7. Emekliye ayrılmamı takiben kıdem tazminatını almakla işverenden bu konularda alacağım kalmamıştır.
8. Hizmet akdimin son bulması nedeniyle tüm alacaklarımı aldığımı serbest irademle beyan ve kabul ederim. İşbu ibraname ile ve serbest irademle hiçbir tesir altında kalmaksızın işverenim …‘i ibra ederim.
İmza
İbra eden işçi: …
İmza eden işçinin ikametgah adresi: …
İşveren alacakların ödendiğini ispat etmekte zorlanabilir ama işçi için de süreç uzayabilir.
Eğer baskı altında imzalandıysa, ya da eksik ödeme varsa, mahkeme yoluyla iptal ettirilebilir.
Genellikle evet. İşveren ödeme yaptığını bu belgeyle güvence altına alır.
İş ilişkisi sona erdiğinde, ibraname sadece bir “kağıt parçası” değil, sizin gelecekteki hukuki hakkınızın sınırlarını belirleyen bir taahhütnamedir. Bu nedenle detaylı, açık, gönüllü ve doğru bilgilerle hazırlanmalı ve okunarak imzalanmalıdır.
İş hukuku süreçlerinde profesyonel destek sizi ileride doğabilecek maddi kayıplardan korur. İbraname incelemesi ve danışmanlık için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.