Ticari hayatın içinde sıklıkla karşılaşılan işlemlerden biri de alacağın devridir. Özellikle ihracat yapan firmalar için KDV iadesi alacaklarının devri, nakit akışını hızlandırmak amacıyla kullanılan etkili yöntemlerden biridir. Bu yazımızda, alacağın devri nedir, nasıl yapılır, KDV iadesi nasıl devredilir, örnek bir sözleşme üzerinden anlatıyoruz.
Alacağın devri, bir alacak hakkının bir kişi ya da kuruluştan başka bir kişi ya da kuruluşa yazılı sözleşme ile devredilmesidir. Bu işlemin adı hukukta “temlik” olarak da geçer.
🔹 Devir eden: Alacak hakkına sahip olan kişi/şirket
🔹 Devir alan: Bu alacak hakkını devralan kişi/şirket
🔹 Borçlu: Alacağı ödemesi gereken taraf (bu durumda genellikle vergi dairesi)
Evet! Özellikle ihracat yapan şirketler için KDV iadesi alacakları önemli bir likidite kaynağıdır. Ancak bu alacakların devri:
Aşağıda örnek bir KDV iadesi alacağının devrine ilişkin sözleşme yer almaktadır. Bu örnek metin genel bir taslak niteliğindedir ve her duruma uygun olmayabilir:
ALACAĞIN DEVRİ SÖZLEŞMESİ (I)
Madde 1- Taraflar
Alacağını Devir Eden
Adı Soyadı / Ünvanı: …
Adresi: …
Yetkilisi: …
Alacağı Devir Alan
Adı Soyadı / Ünvanı: …
Adresi: …
Devir Miktarı: …
Bilgi Verilecek Olan: …
Madde 2- Sözleşme Şartları
Ben alacağını devir eden … Ticaret Ltd. Şti.‘ni münferiden temsile yetkili olan …, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi sicil nosunda kayıtlı şirketimizin … ve … dönemlerine ait ihracat istisnasından doğan KDV iadesi alacağımızın sadece …-TL’lik kısmını, Türk Borçlar Kanununun ilgili maddelerine göre … isimli kişiye devir bedeli olan …-TL bedeli nakden ve tamamen tahsil etmek suretiyle şirketimiz adına devir ettim.
Devir ettiğim kişinin devre konu alacağı ilgili merciden veya havale edileceği herhangi bir mahal veya banka veznesinden talep ve tahsil etmeye yetkili olduğunu, deve konu alacağın … Bankası … Şubesindeki IBAN: … nolu hesaba havale yapılmasını ve alacağın devri sözleşmesinin … Vergi Dairesi Müdürlüğüne tebliğ edilmesini şimdiden kabul ve beyan ederim.
Bu alacağı devir alan … olarak, alacağını devir eden … Tic. Ltd. Şti. ünvanlı şirketin … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi sicil nosunda kayıtlı şirketimizin … ve … dönemlerine ait ihracat istisnasından doğan KDV alacağının sadece …-TL kısmını, …-TL bedel karşılığında Türk Borçlar Kanununun ilgili maddelerine göre devir bedeli olan …-TL bedeli nakden ve tamamen devir edene ödemek suretiyle devir aldığımı kabul ve beyan ederim.
Bizler bu devir sözleşmesinin bir örneğinin … Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne tebliğ edilmesini kabul ve beyan ederiz.
Devir Eden Devir Alan
… …
✅ Sözleşme mutlaka yazılı olmalı ve imzalanmalıdır.
✅ Vergi dairesine bildirim zorunludur.
✅ Alacağın devri nedeniyle borçlu tarafın (bu örnekte vergi dairesi) rızası aranmaz.
✅ KDV alacağı henüz tahakkuk etmemişse, devrin etkisi olmayabilir.
Hayır, kanunen zorunlu değildir. Ancak güvence açısından noter onayı önerilir.
Devir sözleşmesinde belirtilen IBAN numarası ve alacaklı adı dikkate alınarak ödemeyi yapar.
Hayır, her türlü iade alacağı (inşaat, yatırım teşvik, ihracat vb.) için geçerlidir.
Alacağın devri, firmalar için hem nakit akışını hızlandırmak hem de alacak takibinden kurtulmak için önemli bir araçtır. Özellikle KDV iadesi gibi devlet alacaklarında bu yöntemle zaman kazanabilir, finansal planlamanızı daha etkili yapabilirsiniz.
Alacağın devri gibi teknik konular, hem hukuki hem mali boyut içerdiği için danışmanlık alınarak yapılmalıdır. Bu tür işlemlerde doğru sözleşme yapısı sizi vergi cezalarından, ödeme gecikmelerinden ve hukuki anlaşmazlıklardan korur.
Detaylı bilgi ve danışmanlık için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.